O „Zaporze” w Muzeum AK

Wykład: Mateusz Świerszcz

(zdjęcia – Józef Wieczorek)

 

 

 

 

Pomnik Hieronima Dekutowskiego stanie w Galerii Wielkich Polaków XX wieku w Parku Jordana

„Zapora”

Hieronim Dekutowski ps. „Zapora”

24.09. 1918–7.03.1949

Hieronim Dekutowski ur. w Dzikowie (Tarnobrzeg). W 1939 r. walczył w obronie Lwowa, potem w 1940 we Francji, w Anglii szkolił się m. in. w 1 Samodzielnej Brygadzie Spadochronowej. Jako cichociemny we wrześniu 1943 r., został zrzucony do okupowanej Polski. W lubelskim jego oddział przeprowadził wiele akcji zbrojnych przeciwko Niemcom, likwidował niemieckich konfidentów, pomagał ukrywającym się Żydom, zwalczał bandytyzm. W 1944 r. brał udział w Akcji ‚Burza’. Po krótkim okresie ukrywania się wrócił do konspiracji, dowodząc grupą dywersyjną przeprowadzał akcje zbrojne przeciwko funkcjonariuszom NKWD, UB i MO.

Aresztowany w 1947 r. przy próbie ucieczki na Zachód, torturowany w więzieniu mokotowskim w Warszawie, w r. 1948 skazany na 7-krotną karę śmierci. Po nieudanej próbie ucieczki z więzienia wykonano na nim karę śmierci strzałem w tył głowy 7 marca 1949 r.

Jego ostatnie słowa brzmiały:

„Przyjdzie zwycięstwo! Jeszcze Polska nie zginęła!”.

23 maja 1994 Sąd Wojewódzki w Warszawie, unieważnił jego wyroki śmierci.

15 listopada 2007 Prezydent RP Lech Kaczyński odznaczył pośmiertnie Hieronima Dekutowskiego Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Jego szczątki zostały zidentyfikowane w 2013 r. w zbiorowej mogile na „Łączce”na Powązkach.

♣

Pomnik Hieronima Dekutowskiego stanie w Galerii Wielkich Polaków XX wieku w Parku Jordana

♠

(Żołnierze Wyklęci – Antykomunistyczne Podziemie Zbrojne po 1944 r. – IPN, 2013)